
"როცა აქ მუშაობა დავიწყე, მითხრეს, აქ არ ვიცით ქალი და კაცი, ჩვენსავით უნდა იმუშაოო" - გემის ერთადერთი მექანიკოსი ქალი საქართველოში: მარიამ გურგენიშვილის ისტორია
"მე ვარ გემის მექანიკოსი, კერძოდ, მესამე მექანიკოსი. დამთავრებული მაქვს გემის მექანიკა. მექანიკოსებიც და კაპიტნებიც მეზღვაურები ვართ," - გვეუბნება მარიამ გურგენიშვილი, რომელიც მშრალ ტვირთმზიდ გემზე, ბალკერზე მუშაობს. ძირითადად ევროპის ქვეყნებისკენ აქვთ გეზი. როგორც ჩვენი რესპონდენტი აღნიშნავს, დაუმუშავებელი სოდით თურქეთში იტვირთებიან და ტვირთი ევროპის ქვეყნებში მიაქვთ.
ამ მეზღვაური გოგონას გვერდს სოციალურ ქსელში შემთხვევით წავაწყდი და მასთან გასაუბრება გადავწყვიტე.
მარიამი წარმოშობით ფშაველია და როგორც ეუბნებიან, მისი ფშავლობა მის ხასიათში ვლინდება. ნამდვილი ფშაველი ხარო - ასე აფასებენ... მასთან საუბრისას მივხვდი, რომ გაბედული, ძლიერი, მტკიცე ხასიათის და მიზანმიმართული ადამიანია.
მარიამ გურგენიშვილი:
- წარმოშობით ფშაველი კი ვარ, მაგრამ დავიბადე და გავიზარდე ახმეტაში. დავამთავრე ახმეტის 1-ელი საჯარო სკოლა და ტექნიკურ უნივერსიტეტში მანქანათმშენებლობის ფაკულტეტზე ჩავაბარე. შემდეგ მეორე კურსის მეორე სემესტრიდან ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემიაში გემის მექანიკაზე განვაგრძე სწავლა.
- თავიდან მანქანათმშენებლობა რატომ აირჩიეთ?
- საერთოდ გემის მექანიკოსობა 13 წლის ასაკიდან მინდოდა, მაგრამ როდესაც ტექნიკურ უნივერსიტეტში ვაბარებდი, საერთოდ არ ვიცოდი, თუ საზღვაო სფეროს განხრით საქართველოს რომელიმე უნივერსიტეტში ასწავლიდნენ. საზღვაო აკადემიის არსებობის შესახებ ინფორმაცია საერთოდ არ მქონდა. მობილობა რომ გამოცხადდა, ამის შესახებ მითხრეს და საბუთები გემის მექანიკაზე გადავიტანე და გავხდი ბათუმის საზღვაო აკადემიის სტუდენტი, სადაც დარჩენილი 2 წელი ვისწავლე. მესამე კურსზე 6 თვის განმავლობაში სტაჟირება შორეულ ნაოსნობაში გავიარე. ვიყავი ენჯინ-კადეტი (ენჯინ-სტაჟიორი). რომ ჩამოვედი, მეოთხე კურსი დავასრულე და დიპლომის აღების შემდეგ სერტიფიკატები გავაკეთე, რომ მესამე მექანიკოსის საბუთი ამეღო. მას შემდეგ მესამე მექანიკოსის პოზიციაზე ვმუშაობ.
- და ეს ფშაველ-კახელი გოგო, თქვენი პროფესიის დამსახურებით, გაშლილ ზღვაში ასე აღმოჩნდით. როგორ მოხდა? მეზღვაურობის ინტერესი საიდან გაგიჩნდათ?
- ჩვენი ოჯახის წევრი იყო გემის მთავარი მექანიკოსი, ვისგანაც ამ პროფესიის შესახებ საერთოდ გავიგე და ეს საქმე რატომღაც ძალიან მომეწონა. ის ადამიანი იმასაც მეუბნებოდა, თუ ოდესმე ამ პროფესიას ავირჩევდი, უნდა მცოდნოდა, რომ ია-ვარდით მოფენილი გზა არ მელოდა. გემის მექანიკოსობა ცოტა სხვა კუთხითაც დამანახა, რადგან დარწმუნებული იყო, რომ თუ ამ პროფესიით სამომავლოდ დავინტერესდებოდი, უნივერსიტეტში იმ ყველაფერს არ მეტყოდნენ, არ მასწავლიდნენ. მიუხედავად იმ ცუდი მხარეებისა, რაზეც ის საუბრობდა, მაინც მინდოდა და ბოლოს ეს პროფესია ავირჩიე კიდეც.
- როგორც ჩანს, მიზანდასახული ხართ და მიზნისკენ თანმიმდევრულად მიდიხართ... როდესაც უკვე გააცხადეთ, რომ ამ პროფესიას ირჩევდით, პირველად ვის უთხარით და როგორ იყო მისი რეაქცია?
- კი, მიზანი თუ დავისახე, ბოლომდე აუცილებლად მივყვები და ვასრულებ... ვისაც ამის შესახებ პირველად ვუთხარი, ის ადამიანი იყო, ვინც ეს პროფესია გამაცნო და ამ საქმის უარყოფით მხარეებზეც მელაპარაკებოდა.
გაუკვირდა, მაგრამ თან უხაროდა, რადგან მის გზას გავყევი. დედასაც გაუკვირდა, მაგრამ ბოლომდე გვერდში მედგა, მამხნევებდა, - მარი, სუსტი არ ხარ, ძლიერი ხარ და აბა, შენ იციო. საერთოდ, სულ ასე მეუბნება.
- როცა უკვე გემის მექანიკოსობას დაეუფლეთ, რას მიხვდით, რა შეგრძნებები მოვიდა?
- მას მერე, რაც გემზე ცხოვრებას გავეცანი, პირველი შეგრძნება გაკვირვება იყო. კი, როცა უკვე შევეხე იმ პრობლემებს და სიტუაციას, მაგრამ ამ ყველაფერზე წინასწარ იმ ადამიანისგან ხომ ვიცოდი. იმ პრობლემების გარდა, გემზე საერთოდ მკაცრი პოლიტიკაა. ახლა თურქებთან, თურქულ გემზე ვმუშაობ. როცა აქ მუშაობა დავიწყე, მითხრეს, აქ არ ვიცით ქალი და კაცი, თუ მოხვედი, ჩვენსავით უნდა იმუშაო. ჰოდა, მათსავით ვმუშაობ. დღის განმავლობაში 8 საათია სამუშაო საათები, მაგრამ ბევრჯერ ყოფილა, 16 და 24 საათიც მიმუშავია.
- ამ დროს არ გითქვამთ, რა მინდოდა, რატომ ავირჩიე ეს საქმე?
- არა, სხვათა შორის და მიკვირს რატომ არ მიჩნდება ეგ შეგრძნება და ფიქრი. პირიქით, რომ არ ვმუშაობ, დრო თითქოს არ გადის, მუშაობისას კი დრო ისე სწრაფად მიქრის, ვერც კი ვხვდები. გზაში როცა ვართ, ვახტებს ვიცავთ. მაგალითად, მე 12 საათიდან 4 საათამდე ვარ და მერე ღამის 12 საათიდან დილის 4 საათამდე. როდესაც პორტებში ვდგებით - დილის 8 საათიდან 5 საათამდე ვართ და ასე ვმუშაობთ. გზაში ძირითადად მონაცემებს - წნევას, ტემპერატურას და ბევრ რამეს ვაკვირდებით.
- ზღვაში რომ იცურო და მუდმივად ამ სამსახურში იყო, ჯანმრთელობა ხელს უნდა გიწყობდეს. ალბათ მუდმივად ხდება თქვენი სამედიცინო შემოწმება, ხომ? მაგალითად ზღვის დაავადებას როგორ ებრძვით?
- ამ დაავადებაზე ვიცრებით ერთხელ და საკმარისია. ჯანმრთელობის ცნობას ვიღებთ - მთლიანი და საფუძვლიანი შემოწმება გვიტარდება. ასევე გვამოწმებს ფსიქოლოგიც.
- გაშლილ ზღვაში, წყლის გარემოცვაში ყოფნა რა გრძნობაა? შიშის მომენტი არ გაქვთ?
- შიშის მომენტი სულ პირველად, გემზე რომ ავედი და პორტიდან გავედით, მაშინ მქონდა. მივხვდი, რომ მეშინოდა, - წყლის სასტიკი შიშმა მომიცვა, მაგრამ ადამიანები ყველაფერს ვეჩვევით, იმ შიშებსაც გვინდა თუ არ გვინდა, ვძლევთ. ახლა გემზე ყოფნა ბედნიერებას მანიჭებს, თუნდაც ტრიალ ზღვაში ვიყო. წინ თუ ვიყურები, მომავალზე ვფიქრობ, უკან თუ ვიყურები - წარსულზე. შესაბამისად სულ წინ ვიყურები.
საერთოდ, გემზე ყოველი დღე მნიშვნელოვანია. გინდა არ გინდა შენს ცხოვრებას, სიცოცხლეს 50/50-ე აყენებ. პატარა ოთხკუთხედ სივრცეში ხარ გამოკეტილი, ზღვაში დადიხარ და არ იცი, რა წამს რა მოხდება.
- თანამშრომლების ნდობა ადვილად მოიპოვეთ?
- ყოფილა ისეთი შემთხვევაც, როცა ჩემ მიმართ ნდობის მომენტი არ ჰგონიათ. რაღაც რომ დაუვალებიათ, თან ეჭვობდნენ, მეკითხებოდნენ - შემეძლო თუ არა მისი გაკეთება. როცა ვამბობ, რომ ვიცი და გავაკეთებ, საქმეს ბოლომდე მიმყავს, პირობას ვასრულებ. შემდეგ ტესტირებას რომ უკეთებენ და ყველაფერი კარგად არის, მათ რეაქციებზე დაკვირვება მომწონს და ძალიან მაბედნიერებს. ასევე რაღაც რომ ფუჭდება და რომ ვაკეთებ, ძალიან სასიამოვნო პროცესია.
- საპასუხისმგებლო საქმე გაქვთ...
- ისე ხდება, რომ კონტრაქტებზე ახალ-ახალ ხალხთან მიწევს მუშაობა და ძირითადად ამას მეკითხებიან - რატომ სამანქანე განყოფილება და არა მაგალითად, გემის უშუალო მართვის პროცესი ჩართვა. ვუპასუხებ, რომ არ მიყვარს საბუთებთან და კომპიუტერთან მუშაობა.
- სახლში როდის ხართ?
- როცა კონტრაქტი სრულდება. კონტრაქტები არის ოთხთვიანი, ექვსთვიანი, ცხრათვიანი. რამდენს გაჩერდები, ეს შენზეა დამოკიდებული.
- თქვენი სტატუსების, ფოტოების ქვემოთ ბევრი არასასიამოვნო კომენტარიც ამოვიკითხე და როგორია ამაზე თქვენი რეაქცია?
- ადრე გულთან ახლოს მიმქონდა, ვერც ვხდებოდი, რატომ შეიძლება ადამიანს ასეთი უაზრო კომენტარები დაწეროს და გაკადროს. გული, მწყდებოდა და ბევრჯერ მიტირია კიდეც. მიფიქრია, სოციალურ ქსელებს წავშლი-მეთქი, მაგრამ დრო გადის და ვიზრდები... ახლა უკვე ყურადღებას არ ვაქცევ. უბრალოდ მეცინება მსგავსი ადამიანების კომენტარებზე, მათ საქციელზე და თვითონ ამ ხალხზე.
- მამაკაცები როგორ გხვდებიან გოგო მეზღვაურს?
- სხვათა შორის, ამ თემაზე ბევრ კომენტარს ვშლი. წერენ, ღმერთმა დამიფაროს, ჩემი ცოლი 6 თვით გემზე სამუშაოდ წავიდეს. ქალბატონებიც გამოირჩევიან ასეთი კომენტარებით. მერე მათ გვერდებზე რომ გადავდივარ, შეცოდების შეგრძნება მეუფლება სხვა არაფერი. თუმცა ბევრი კარგი კომენტარიც იწერება.
რატომღაც საქართველოში გვიკვირს ქალის მეზღვაურობა, თორემ დედამიწაზე უამრავი ქალი მეზღვაურია. ერთ-ერთ პლატფორმაზე ვარ გაწევრებული და იქ იმდენი ქალი მეზღვაური მიმეგობრებს მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნიდან, გაოცდებით. საერთოდ, შინაგანად როცა არ ხარ ჰუმანური ადამიანი, თავისუფლად შეგიძლია, სხვას შეურაცხყოფა მიაყენო და რაც მთავარია, დაუმსახურებლად...
- ძლიერი ახალგაზრდა ქალი რას ურჩევთ სხვა გოგონებს, ვისაც მსგავსი სურვილი გაუჩნდება, გახდეს გემის თანამშრომელი?
- იყვნენ გამბედავები... როდესაც ეს გადაწყვეტილება მივიღე, ჩემი სკოლის ერთ-ერთმა მასწავლებელმა, რომელიც იმ საგანში მამზადებდა, რაც მჭირდებოდა, დედაჩემს უთხრა, - თქვენი შვილი მაგ ფაკულტეტზე ვერ ჩააბარებს. დაელაპარაკეთ, რომ პროფესია შეიცვალოს. ეს მოსწავლეების თანდასწრებით უთხრა. იმდენი ვქენი, რომ ის საგანი ისე ვისწავლე, რომ ჩავაბარე, იმ ფაკულტეტზე მოვეწყვე, რაც მინდოდა. მხოლოდ ორი განხრა მეწერა - მანქანათმშენებლობა და ელექტრობა.
რომ ჩავაბარე, იმ ქალბატონთან მივედი და ვუთხარი, გახსოვთ, ასე რომ თქვით, ვერ მოხვდებაო. გამოცდები ჩავაბარე და იმ პროფესიაზე მოვეწყე, რაზეც თქვით, ვერ მოხვდებაო... ასე რომ, თამამად გადადგან ნაბიჯები, შრომაც არ დაიზაროთ. უშრომლად არაფერი მოდის.
- კომენტარები