ონლაინ მახე: ნარკორეალიზატორების სარეკლამო კამპანიამ ინტერნეტ სივრცე მოიცვა

როგორ ითრევენ ნარკორეალიზატორები უამრავ პერსპექტიულ ახალგაზრდას დანაშაულებრივ ქსელში?

ბოლო კვირების განმავლობაში, ქართულ სოციალურ მედიაში, განსაკუთრებით Facebook-ზე, საგანგაშო ინტენსივობით ვრცელდება რეკლამები, რომელიც დღეში 250-500 დოლარის გამომუშავებას ჰპირდება აუდიტორიას. ერთი შეხედვით, ეს მაცდურ სამუშაო შეთავაზებას ჰგავს, თუმცა სინამდვილეში — ნარკორეალიზატორების მიერ კარგად ორგანიზებული დანაშაულებრივი სქემაა, რომელშიც “ბარიგები” უამრავ ახალგაზრდას ითრევენ. შედეგები საგანგაშოა - ათასობით დაკავებული ახალგაზრდა და ნარკოტიკების გავრცელების ახალი ნაკადები, რომელსაც ვერაფერი აჩერებს.

ამ დანაშაულებრივი სქემის დეტალებზე, მისგან მომდინარე საფრთხეებსა და თავდაცვის გზებზე ჩვენთან ცნობილი სისხლის სამართლის ადვოკატი, საბა ხელაშვილი, ისაუბრებს: “ყოველდღიურად ვხედავ ამ სქემის ტრაგიკულ შედეგებს და გიმეორებთ, ამ საფრთხისგან არც ერთი ჩვენგანის შვილი არ არის დაცული. არც ერთი ოჯახი. სავსებით წესიერი ოჯახები ყოველდღიურად იგებენ, რომ მათი შვილი, რომლის განათლებაშიც და აღზრდაშიც ძალიან დიდი ამაგი და ფინასნები ჩადეს, პოლიციამ დააკავა “ბარიგობის მუხლით” და ახლა მას 16-დან 20 წლამდე ან უვადო თავისუფლების აღკვეთა ემქურება. ისინი მე მომმართავენ და ვერ იჯერებენ, რომ მათი შვილი ამას სჩადიოდა.”

რატომ გააქტიურდა ბარიგების სარეკლამო კამპანია თბილისში?

“საზოგადოება არ უნდა მოტყუვდეს და იფიქროს, რომ ეს აგრესიული სარეკლამო კამპანია 2025 წლის მაისიდან დაწყებულ რეალიზაციის ხელშემწყობების მასობრივი დაკავებას უკავშირდება, რომელმაც, თითქოს, დეფიციტი შეუქმნა ე.გ. ბარიგებს ნარკოტიკების დამდებების კუთხით. სინამდვილეში მიზეზი ბევრად უფრო პრაგმატულია. ბათუმსა და მთლიანად აჭარაში დასრულდა საფესტივალო და გასართობი სეზონი და ყველა აქტივობამ თბილისში გადმოინაცვლა. დედაქალაქი აღარაა დაცარიელებული, როგორც ეს ზაფხულის თვეებში ხდებოდა. პირიქით, გადატენილია ადამიანების ახალი ნაკადებით, სტუდენტებით, ახალგაზრდებით. სწორედ ამიტომაა, რომ ბარიგების მარკეტინგული კამპანია თბილისის ტერიტორიაზე ასეთი ინტენსივობით წარმოებს.” - აცხადებს ხელაშვილი.

როგორია ნარკორეალიზაციის სქემა დღევანდელ საქართველოში?

აღნიშნული სქემა, თავისი სტრუქტურით, საკმაოდ კომპლექსურია. საქმე ისაა, რომ თანამედროვე ინტერნეტ ხელსაწყოებისა და ტექნოლოგიების გამოყენებით, ასევე, კრიპტო ვალუტის განვითარების პირობებში, პრაქტიკულად ყველაზე ფარულ და ლატენტურ დანაშაულად იქცა ნარკოტიკების რეალიზაცია. სიტუაციას კიდევ უფრო ამწვავებს ის, რომ ვიღაც ჭკვიანმა, კრიპტოვალუტის ფეიბოქსები პირდაპირ ქუჩებში განათავსა. დანაშაულში მონაწილენი ფულს სწორედ კრიპტოვალუტების გამოყენებით რიცხავენ, მალავენ და ათეთრებენ. ეს ვირტუალური ვალუტა საშუალებას იძლევა, მარტივ მამრავლებად დაშალო ფული და აქციო ფიქციურად, შემდეგ კი კვლავ რეალურად გარდაქმნა, რაც, საბოლოოდ, პოლიციისთვის შეუძლებელს ხდის დანაშაულებრივი აქტივების მიკვლევადობას.

მეორე პრობლემას ქმნის ე.გ. Telegram აპლიკაცია, რომელსაც ჩატის წაშლის კარგი ფუნქცია აქვს. საქმე ისაა, რომ დამნაშავეები ნარკოტიკების განთავსების შემდეგ შლიან მიმოწერებს. მართალია, პოლიციას თანამედროვე ფორენზიკული(საექსპერტო) პროგრამების, მაგალითად, Cellebrite-ის გამოყენებით, შეუძლია აღადგინოს ინფორმაცია: ჩემი პრაქტიკიდან შემიძლია გავიხსენო შემთხვევა, როდესაც 2025 წლის ზაფხულში ჩადენილ დანაშაულზე ექსპერტებმა ტელეფონიდან აღადგინეს 2018 წელიდან 2025 წლამდე პერიოდში წაშლილი 37,000-ზე მეტი ფოტო, 55,000 შეტყობინება და 1800-ზე მეტი ვიდეო. თუმცა ტელეგრამში ინფორმაციის აღდგენა პრაქტიკულად შეუძლებელია. ესაა საკმაოდ დაცული აპლიკაცია.

აღსანიშნავია ისიც, რომ დანაშაულის მონაწილეთა ფუნქციები გადანაწილებულია: ბარიგა არის ტელეგრამ ჩატში დამალული პირი, რომლის არც სახელი, არც გვარი, არც ადგილსამყოფელი არავინ იცის. ბარიგა ძირითადად კომპიუტერთან ზის, ახორციელებს კრიპტოაქტივებით გადარიცხვებს, უზრუნველყოფს კადრების მოძიებას, რომელიც ნარკოტიკებს კლიენტისთვის კონკრეტულ ლოკაციაზე განათავსებს, მართავს კლიენტთა ტელეგრამ ჯგუფებს და ა.შ. მას ჰყავს სხვადასხვა ფუნქციის შემსრულებელი ხალხი: ოპერატორები - მათი ფუნქციაა კლიენტის ჩაგდება ტელეგრამ ჩატში, საფორთი - მისი მიზანია “ფეხის” პოზიციაზე მომუშავე პირთან მარტივი კომუნიკაცია, იმის გასარკვევად, თუ კონკრეტულად სად განათავსა ნარკოტიკი, თუ მომხმარებელმა ლოკაციაზე ის ვერ იპოვნა. რეკრუტერი - პირი, რომელსაც უცხოეთიდან ჩამოჰყავს ხალხი ქვეყანაში, აბარებს დაფასოებულ ან დასაფასოებელ ნარკოტიკს და აძლევს ინსტრუქციებს, როგორ უნდა იმოქმედონ. ასევე, არსებობენ დამფასოებლები, ე.გ. “დიდი ფეხი” და “პატარა ფეხი”. თუმცა, ამ სქემის სრული აღწერა შორს წაგვიყვანს.

ვინ არის ე.წ. “ფეხი” და სინამდვილეში რამდენს გამოიმუშავებს ამ საქმიანობით?

“ფეხი” ეწოდება ნარკორეალიზატორის დისტრიბუტორს, რომლის ფუნქციაც არის ის, რომ მან მიღებული ნარკოტიკული საშუალების პარტია დაანაწევროს, დააფასოვოს და განათავსოს სასურველ ლოკაციებზე, გადაუღოს ნარკოტიკებს ფოტო და კოორდინატებითურთ ჩაუგდოს “ბარიგას” ტელეგრამ ჩატში. თავის მხრივ, “ბარიგა” ამ სურათებს აწვდის კლიენტებს.

“ფეხის” ფუნქცია ამით არ შემოიფარგლება. კერძოდ, თუ ის გამოცდილია ამ სქემაში, შესაძლოა მისი ფუნქცია გაიზარდოს - გახდეს ის ე.გ. “დიდი ფეხი”. კერძოდ, მას შესაძლოა ბარიგამ დაავალოს ნარკოტიკული საშუალების კრისტალებად დაყოფა, აწონვა-დაფასოება და იზოლენტით ჰერმეტულად გადახვევა. ამის მერე კი მან ნარკოტიკები ერთ დიდ შენაფუთში განათავსოს და დადოს ლოკაციაზე, სადაც მივა ე.გ. “პატარა ფეხი” და სარეალიზაციოდ გამზადებულ ნარკოტიკს მარტივად განალაგებს ქალაქის მასშტაბით სხვადასხვა ლოკაციაზე. ამის მიზეზი ისაა, რომ ხშირად ახალწვეული კადრები გამოუცდელი არიან ამ სქემაში და ამის გაკეთება არ იციან - ყოფილა შემთხვევები, ჰერმეტულად არ გაუხვევიათ წამალი და წვიმას მთელი პარტია გაუფუჭებია. არსებობს სხვა მიზეზებიც.

რაც შეეხება მათს ანაზღაურებას, ის თითო განთავსებაზე შეადგენს 5-დან 10 დოლარამდე თანხას, რომელსაც კრიპტოაქტივით იღებენ. ხშირად, დღეში 20-30 ლოკაციაზე ათავსებენ ნარკოტიკს, რაც საბოლოოდ, სოლიდური თანხების გამომუშავებას უკავშირდება.

როგორ ხსნის პოლიცია ასეთ ფარულ დანაშაულს?

ამ დანაშაულის ლატენტური ბუნებიდან გამომდინარე, მისი გახსნის ორი მეთოდი არსებობს - პირველი მეთოდია დასმენა, მეორე, - დაშინება.

ერთი მხრივ, როდესაც პოლიციას "ფეხი" ჩაუვარდება ხელში, მისგან ინფორმაციის მისაღებად ხშირად უკანონო და სასტიკ მეთოდებს იყენებენ: ცემას, წამებას, დაშინებასა და ფსიქოლოგიურ ტერორს, რათა მან ორგანიზატორები და სხვა მონაწილეები გასცეს.

მეორე მხრივ, ხშირად პოლიცია იყენებს ე.გ. თანამშრომლობის მეთოდს: სთავაზობს დაკავებულს, დაასახელოს სხვები და მას სასჯელს შეუმსუბუქებენ ან მთლიანად გაუშვებენ. ვინაიდან დანაშაული დიდ სასჯელს ითვალისწინებს, ბევრი თანხმდება სხვების დასმენას.

ოპერატიული ინფორმაციის მიღების შემდეგ, პოლიცია მარტივად გადის ახალ დამნაშავეზე.

როგორ ხორციელდება რეკლამით ადამიანის ჩათრევა ამ სქემაში?

პირველად, რეკლამას ხედავს ადამიანი და მას უყალიბდება უცაბედად გამდიდრების ილუზია. სწორედ ესაა მისი საბედისწერო შეცდომა.

მეორე ეტაპია რეკლამის გამავრცელებელთან კონტაქტში შესვლა - ირკვევა დეტალები, ანაზღაურების ოდენობა. ამ დროს, რეკლამის გამავრცელებელი არ ატყუებს და უხსნის სიმართლეს დაინტერესებულ პირს, რომ ეს არალეგალური სამუშაოა, თუმცა უსაფრთხოა. ის მართალს ეუბნება - უსაფრთხოა მანამ, სანამ ვინმე არ ჩაგიშვებს.

მესამე ეტაპია ვერიფიკაციის გავლა: რეკლამის გამავრცელებელი დაინტერესებულ პირს უსხსნის, რომ მუშაობის დასაწყებად საჭიროა პირადობის მოწმობის სქრინშოტის ჩაგდება ტელეგრამ ჩატში, ასევე, სელფი სურათის ან ვიდეოს გადაღება კონკრეტული შესტით, მაგალითად, ორი თითით მაკრატლის ჩვენებით, რათა დარწმუნდნენ, რომ ნამდვილად ამ პირს ელაპარაკებიან და არა პოლიციას. - სინამდვილეში პირადობის მოწმობა და ვერიფიკაცია იმ მიზნით სჭირდებათ ორგანიზატორებს, რომ საჭიროების შემთხვევაში, პოლიციაში თავად დაგასმინონ და აი, როგორ ხდება ეს:

თავის გადარჩენა: როდესაც სამართალდამცველები მსხვილ რეალიზატორს ან სქემის რომელიმე მნიშვნელოვან რგოლს აკავებენ, ორგანიზატორი საკუთარი თავის ან ამ რგოლის გადასარჩენად პოლიციას სწორედ იმ ახალგაზრდების მონაცემებს აწვდის, რომლებიც "ფეხის" პოზიციაზე მუშაობენ. შედეგად, ნამდვილი დამნაშავეები თავისუფლდებიან ან მათ სასჯელი უმსუბუქდებათ, ხოლო წვრილფეხა ხელშემწყობები წლობით იხდიან სასჯელს.

სრული კონტროლი და დასჯა: ხშირია შემთხვევები, როდესაც დაბალ რგოლში მომუშავე დისტრიბუტორები, ე.წ. "ფეხები", ნარკოტიკს "ტეხავენ" — იპარავენ ნაწილს პირადი მოხმარებისთვის, გასაყიდად ან მასში სხვა ნივთიერებებს ურევენ მოცულობის გასაზრდელად. ზოგჯერ ისინი დებენ ნარკოტიკს ლოკაციაზე, უღებენ ფოტოს კოორდინატებით, უგზავნიან ორგანიზატორს, თუმცა შემდეგ თავადვე იღებენ მას უკან. როდესაც ორგანიზატორი ამას აღმოაჩენს, ის შურისძიების მიზნით "ფეხის" მონაცემებს პირდაპირ პოლიციას გადასცემს.

სქემაში ჩარჩენა: დაიმახსოვრე, თუ ერთხელ ამ სქემაში ჩადგი ფეხი, უკან წასასვლელი გზა აღარ გრჩება - უფრო სწორად, ეგრე ადვილად აღარ გაგიშვებენ. როდესაც ბარიგას განუცხადებ, რომ საქმიდან გადიხარ, ის უკანასკნელი პარტიის დალაგებას გთხოვს: “ეს ერთიც და მორჩა”. თქვენც დათანხმდებით და სწორედ ეს ერთი დადება იქნება, რომლისთვისაც პოლიცია დაგაკავებთ. რეალიზატორი წინასწარ მიაწვდის პოლიციას ინფორმაციას, სად, როდის და რა ვითარებაში იქნებით “ფაქტით ხელში”.

როგორ უმკლავდებით ადვოკატები ასეთ რთულ სისხლის სამართლის ბრალდების საქმეებს? ნუთუ, კიდევ შეიძლება მათი ხსნა მძიმე სასჯელისგან?

ამ საკითხზე ჩემი პასუხი არის ასეთი: რიგ შემთხვევებში, სწორი დაცვის სტრატეგიით, შესაძლებელია, თუმცა, უმეტეს შემთხვევაში, მათი ხსნა, უბრალოდ, არ არსებობს.

ერთი მხრივ, სირთულეს ქმნის ის, რომ სხვა დანაშაულებისგან გასხვავებით, ნარკოტიკულ დანაშაულში ბრალდებული ჩაშვებულია - პოლიციას წინასწარ აქვს ოპერატიული ინფორმაცია, როდის, სად, რა ვითარებაში იქნება ნარკოტიკით ხელში ბრალდებული, შესაბამისად, წინასწარ უგებს მახეს და, როგორც კი მოიმწყვდევს კუთხეში, მაშინვე ჩაავლებს. აქ უკვე ყველაფერი მარტივად მიდის და გამამტყუნებელი განაჩენიც გარდაუვალია. საპროცესო შეთანხმების პირობებში, სასჯელის 10-20 პროცენტით შემცირება შეიძლება.

მეორე მხრივ, არსებობს დადასტურებული შემთხვევები, როდესაც ადვოკატს ურთულეს სიტუაციაში დაუხსნია კლიენტი მძიმე ხვედრისგან. მაგალითად, მე მქონდა ერთადერთი და უნიკალური შემთხვევა პრაქტიკაში, რომელსაც, სიამოვნებით გიამბობთ.

თბილისში ვიცავდი ერთ ბრალდებულს, რომელმაც, ბრალდების მხარის ვერსიით, ჩანაცვლებადი თერაპიის პროგრამიდან გამოიტანა დიდი ოდენობით ნარკოტიკული საშუალება “სუბოქსინი”. კერძოდ, როდესაც იგი ცინცაძის ქუჩაზე მდებარე კლინიკიდან გამოვიდა დილის 11:00 საათზე, დაახლოებით 5 წუთში პოლიციამ ქუჩაში შეაჩერა. მათ წარუდგინეს სამსახურებრივი მოწმობები და აუხსნეს, რომ გამოტანილი იყო გამომძიებლის დადგენილება გადაუდებელი აუცილებლობის შემთხვევაში მისი პირადი ჩხრეკის შესახებ და უნდა გაეჩხრიკათ.

დაახლოებით 11:05 საათის მდგომარეობით, პოლიცია მხრებში წვდა ბრალდებულს და გააკავა. ჩხრეკის შედეგად ბრალდებულს ამოუღეს ნარკოტიკული საშუალება. თუმცა, გამომძიებელს ამ დროს არ შეუდგენია პირადი ჩხრეკის ოქმი. ბრალდებული ჩასვეს თეთრი ფერის “შკოდაში” და მასზე ფსიქოლოგიურ ზეწოლას ახდენდნენ. მანქანაში ის დაახლოებით 2 საათი და 30 წუთი ჰყავდათ. შემდეგ ეს ნარკოტიკი ჯიბეში კვლავ ჩაუდეს, გადმოიყვანეს მანქანიდან და დაიწყეს მისი ინსცენირებული პირადი ჩხრეკა - მას უკვე მეორედ ჩხრეკს პოლიცია იმ მიზნით, რომ გადაიღონ პირადი ჩხრეკის ამსახველი ვიდეო, რაც გამამტყუნებელი განაჩენის გამოსატანად აუცილებელი მტკიცებულებაა.

თუმცა, პოლიცია აქ სწორედ ამ ვიდეოს მეშვეობით გაება მახეში: მიუხედავად იმისა, რომ ვიდეოს გადაღების მომენტში უკვე დაახლოებით შუადღის 13:25-13-36 საათია, პირადი ჩხრეკის ოქმში მაინც 11:05 - 11:15 საათი გააფორმეს საგამოძიებო მოქმედების ჩატარების დროდ, და სწორედ ამ დროს მოხდა ერთი გასაოცარი რამ: 635-წამიან ვიდეოში, 275-ე და 339-ე წამებზე, გამოჩნდება პოლიციელთა მაჯის საათები, რომელიც რეალურ დროს აჩვენებს და ამავდროულად წამი წამში ემთხვევა ერთმანეთს.

ამის მერე, კიდევ რამდენიმე ასეთი შემთხვევა მქონდა. შესაბამისად, ადვოკატის გამჭრიახობაზე ბევრია დამოკიდებული, თუმცა, უნდა გვესმოდეს, რომ, უმეტეს შემთხვევაში, პოლიციას არ სჭირდება მტკიცებულებების გაყალბება.

საზოგადოებას უნდა ესმოდეს კიდევ ერთი რამ: უეცრად არავინ გამდიდრებულა და ეს ილუზიაა. ეს ავანტიურა შეიძლება მთელი ცხოვრება დაგიჯდეთ. არ ღირს ფულის გამო სარისკო გადაწყვეტილებების მიღება - ესაა წარმატების საწინდარი ყველა ადამიანის ცხოვრებაში.